به گزارش آوای ورزقان، شهرستان ورزقان، با وجود این همه ظرفیت‌های بالا و عظیم منابع طبیعی، گردشگری، معدن، کشاورزی و موهبت‌های خدادادی، چرا باز هم عقب ماندگی و محرومیت بیش از رشد، توسعه و پیشرفت در این خطه به چشم می‌خورد.

به هر حال از دید برخی ناظران و کارشناسان، آنچه در این زمینه مهم به نظر می‌رسد، اینکه درسته این شهرستان دارای منابع طبیعی خدادادی فراوانی است، ولی به نظر می‌آید، در سال‌های اخیر برخی نامهربانی‌ها، بلایای طبیعی و انسانی باعث شده، ورزقان از داشتن حداقل امکانات و زیرساخت‌های لازم شهری محروم باشد و همچنان چشم انتظار همت مسئولان و مدیران است که توجه ویژه‌ای به توسعه همه‌جانبه این شهرستان با توجه به ظرفیت‌های بالقوه این منطقه داشته باشد.

* ورزقان؛ ظرفیت‌ها و کاستی‌ها

البته همچنین بخشی از عقب‌ماندگی‌های این شهرستان هم بیشتر به خاطر زلزله اخیر در این منطقه بوده است. به هر حال همان طور که گفته شد، شهرت شهرستان ورزقان به دلیل داشتن معادن مس و طلا و طبیعت بکر و زیبای این خطه نیست، بلکه در بیست و یکم مرداد سال ۱۳۹۱ با وقوع زلزله ۶٫۲ ریشتری، این شهرستان به نوعی شهرت جهانی پیدا کرد و در اثر این زمین لرزه، زیرساخت‌های موجود شهری و روستای نیز از بین رفت.

واقعیت این است که در گشت و گزارش میدانی و به ویژه صحبت با تنی چند از اهالی این شهرستان و روستاهای اطراف به عینه می‌توان مشاهده کرد، که بعد از گذشت چند سال از زلزله؛ تحول زیرساختی آنچنانی با توجه به این همه ظرفیت‌ها در ‌شهرستان ورزقان و روستاهای آن کمتر به چشم می‌خورد و شهروندان این شهرستان در این ارتباط هم معتقدند؛ وعده‌های که مسئولان و مدیران بعد از وقوع زلزله برای توسعه و پیشرفت همه جانبه این منطقه داده بوده‌اند، کمتر تحقق یافته است.

* لبخند تلخ زلزله‌زدگان ورزقان

آنچه در این زمینه اهمیت دارد اینکه، مردم منطقه ارسباران و به ویژه روستانشینان این منطقه در طول تاریخ کشورمان نشان دادند، که همیشه و در همه حال در امور مختلف همواره پیشگام و پیشتاز نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران بوده و هستند، و در واقع این قابلیت و ظرفیت در بین تک تک شهروندان این شهرستان است که اگر بخواهند کاری را انجام دهند با پشتکار، همت، غیرت و سختگیری خاص تا آخر خط می‌روند، که نمود بارز آن کمک به بازسازی مناطق زلزله‌زده زلزله اخیر این منطقه و تقدیم هزاران شهید گلگون کفن در هشت سال دفاع مقدس است.

* گشتی کوتاه در پیچ و خم زندگی دارها و ندارهای ورزقان

ولی در خصوص علت عقب ماندگی چندین دهه شهرستان ورزقان از متوسط شاخص‌های توسعه دیگر شهرهای استان آذربایجان‌شرقی و لزوم توسعه و رشد همه جانبه این منطقه با توجه به ظرفیت‌های موجود، بیان چند نکته ضروری است:

۱- شهرستان ورزقان با وجود این همه عقب ماندگی، یکی از غنی‌ترین شهرستان‌های استان آذربایجان‌شرقی در زمینه عرصه‌های طبیعی، دامداری، معدن، گردشگری و … است، و در واقع معرف این شهرستان به دیگر نقاط آذربایجان و کشورمان، همین طبیعت بکر، زیبا و معادن غنی باشکوهی است که از لطف خداوند نصیب این اهالی شده است.

۲٫ همچنین با توجه به وجود رودخانه‌های دایمی و فصلی متعدد، تولیدات متنوع زراعی از جمله تولید حبوبات و گندم، تولید حدود ۱۰ درصد میوه‌های نیمه گرمسیری استان از جمله انار، انجیر و …، ظرفیت مناسب برای دامپروری و آبزی‌پروری و زنبورداری، جنگل‌های ارسباران با فلور غنی و ذخیره ژنتیکی بالا، وجود دومین معدن بزرگ مس کشور، وجود ۴۰ کانسار و ۱۹ اندیس، استخراج ۳۵ درصد مرمریت استان، اختصاص ۷۸ درصد کل سرمایه‌گذاری در معادن استان به معادن شهرستان، اولویت سرمایه‌گذاری در شهرستان ورزقان را در بخش‌های گردشگری، توسعه معادن و فعالیت‌های وابسته به آن و توسعه کشاورزی قرار داده است.

به گونه‌ای که در حال حاضر این شهرستان، به عنوان یکی از قطب‌های مهم قطب معدن و صنایع معدنی، گردشگری، کشاورزی و دامپروری در آذربایجان شرقی و کشور شناخته می‌شود.

۳٫ واقعیت این است که این شهرستان با قرار گرفتن بر روی کمربند آلپ ـ هیمالیا دارای اندیس‌های متعدد مس، و عناصر فلزی دیگر نظیر سرب، روی و آهن است.

کانسار مس سونگون که در شمال ورزقان قرار گرفته است، بزرگترین اندیس مس در شمال‌غرب ایران و یکی از بزرگترین کانسارهای مس دنیا بوده و قابل مقایسه با معادن بزرگ دنیا مانند بینگهام در آمریکا و چوکی‌کوماتا در شیلی است. فاصله این معدن از تبریز ۱۳۰ کیلومتر و از ورزقان ۲۵ کیلومتر بوده و در مجاورت روستای سونگون واقع است.

از این رو، به نظر می‌رسد برای بهره‌مندی و استفاده از این همه ظرفیت‌های بالای شهرستان ورزقان، و به ویژه برای رفع کاستی‌ها و عقب‌ماندگی‌های این شهرستان، داشتن یک مجموعه توانمند و متخصص و آشنا به مشکلات و کاستی‌های منطقه، ضروری است.

* جذابیت خدادادی ورزقان را ببینید

۴- مسئله جاذبه‌های گردشگری در این شهرستان سئوالی است که در همین زمینه مطرح می‌شود، چرا با وجود این همه جاذبه‌های طبیعی بکر و زیبا، باز هم این منطقه برای گردشگران داخلی و خارجی ناشناخته مانده است.

شهرستان ورزقان به دلیل قرار گرفتن در منطقه زیبای قره‌داغ و واقع شدن بسیاری از جنگل‌های ناحیه سرسبز ارسباران در این شهرستان، وجود مناطق بکر طبیعی فراوان، صدها آثار تاریخی، نقاط تاریخی و دیدنی از جمله چیچکلی (در ۳۵ کیلومتری شمال غرب ورزقان)، یخچال فصلی زیر صخره‌ای کرویق، منطقه زیبای هفت چشمه، مسجد جامع خاروانا(مربوط به به سده‌های ۶ و ۷ هجری قمری)، خانه امیر ارشد یا داش‌ساختمان(در ۱۲ کیلومتری غرب ورزقان)، کتیبه میخی سقندل (در ۵ کیلومتری ورزقان )، آبشار گل‌آخور (با ارتفاع ۱۲ متر)، قلعه تاریخی جوشین (در ۲۶ کیلومتری غرب ورزقان، مربوط به زمان مادها)، امامزاده سیدخلیل جوشین، گنبد الله‌الله (مربوط به اواخر دوره ایلخانان مغول تا صفویه)، روستای آستمال (با قدمت چند هزار ساله)، روستای کرینگان (که اهالی آن به زبان تاتی صحبت می‌کنند)، تپه داش‌باشی یا ارمنی گوللویی، قلعه کندی‌بولاغ، قلعه داشی، قلعه اژدها داشی، گورستان سقای، قلعه سرخه دیزج و تپه الله‌لو (همگی با قدمت هزاره اول قبل از میلاد)، این شهرستان را به یکی از قطب‌های گردشگری تبدیل کرده است.

* لزوم نگاه حسابگرانه به توسعه همه جانبه ورزقان

۵- برای توسعه و پیشرفت هر منطقه داشتن فرهنگ، علم و وجود ارزش‌های انسانی در جامعه ضروری است. به هر حال در همین زمینه، یکی از سئوالاتی که شاید برای بسیاری از شهروندان این منطقه سخت به نظر می‌رسد و گاه آزار دهنده می‌شود این است که چرا اکثر ساکنان این مناطق با وجود این همه ظرفیت‌های که بدان اشاره شد در محرومیت به سر می‌برند؟

چرا شهروندان شهرها و روستاهای این شهرستان هر روز پسرفت می‌کنند؟ و در کل چرا ورزقانی‌ها از آخر اول هستند و گوی سبقت را تنها در عقب ماندگی از دیگران ربوده‌اند؟ و…بسیاری از سئوالات دیگر که در صورت یافتن جواب به این پرسش‌ها توسط دستگاه‌های ذی‌ربط و مسئولان است که می‌توان کمی به توسعه و پیشرفت همه جانبه این منطقه امیدوار شد؟

در کنار موارد بیان شده، واقعیت این است، بعد از انقلاب از سوی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، خدمات و کارهای اجرایی زیادی برای توسعه و آبادانی این منطقه صورت گرفته ولی به نظر می‌رسد، این اقدامات با توجه به امکانات و زیرساخت‌های موجود این خطه کافی نبوده است.

* سرزمین طلای سرخ ایران؛ هم آب دارد، هم نان

۶٫ نکته مهم‌تر اینکه؛ ایران سرزمین گنج‌های پنهان است، به طوری که به هر نقطه‌ای از این سرزمین پا بگذاریم، پر از نعمت بوده و دارای منابع طبیعی خدادادی فراوانی است که وجود معادن مختلف، قسمت اعظمی از این منابع طبیعی و نعمت‌های خدادادی را تشکیل می‌دهد.

نمونه بارز این منابع طبیعی در شهرستان ورزقان، منطقه زیبای قره‌داغ است که به علت واقعه شدن در کمربند مس جهانی و وجود منابع غنی از معادن از جمله مس، طلا و نقره به ” سرزمین طلای سرخ ایران” معروف شده است.

به عبارت دیگر وجود معدن مس سونگون و معدن طلای اندریان‌(اندرگان) و بسیاری از معادنی دیگر از این جنس در شهرستان ارسباران، این سرزمین به طلای سرخ ایران لقب گرفته است.

۷٫حال سئوال دیگری که در این میان مطرح می‌شود اینکه شهرستان ورزقان؛ با داشتن این همه ثروت خدادادی و نیروی انسانی سختکوش، صادق و با انگیزه چگونه می‌خواهد، خود را به عنوان« شهرستان پیشرفته و مدرن و به ویژه به عنوان مناطق محروم و کمترتوسعه یافته آذربایجان‌شرقی» و در نهایت « منطقه‌ای توسعه یافته» مطرح کند؟ آیا زیر ساخت‌های لازم اقتصادی، فرهنگی، امکانات زیربنایی و ارتباطات برای این شهرستان فراهم شده،‌ یا باید منتظر این زیرساخت‌ها شد‌ که به یقین می‌توان آن را در قاب آینده مشاهده کرد.

* ورزقان؛ قطب جدید سرمایه گذاری آذربایجان رویا یا واقعیت؟

در فرجام سخن باید گفت، که شهرستان ورزقان، با وسعت ۲ هزار و ۳۶۸ کیلومتر مربع یکی از شهرستان‌های استان آذربایجان‌شرقی است و در ۷۵ کیلومتری تبریز واقع شده و از سمت شمال با شهرستان‌های کلیبر و جلفا، از سمت شرق با شهرستان اهر، از سمت غرب با شهرستان مرند و از سمت جنوب با شهرستان‌های هریس، تبریز و شبستر همسایه و هم ‌مرز است.

‌این شهرستان از ۲ بخش مرکزی (شامل دهستان‌های ازومدل جنوبی، ازومدل شمالی، بکرآباد و سینا) و بخش خاروانا (شامل دهستان‌های دیزمار مرکزی، جوشین و ارزیل) و از ۲ نقطه شهری به نام‌های ورزقان و خاروانا و ۱۶۳ آبادی تشکیل شده است و براساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۰، جمعیت شهرستان ورزقان در حدود ۴۵ هزارو ۷۰۸ نفر، یعنی ۱٫۲ درصد جمعیت استان در این شهرستان ساکن هستند.

……………………………………

منبع: نصر

……………………………………

انتهای پیام/