به گزارش آوای ورزقان به نقل از ایرنا، هرساله با گرم شدن هوا موضوع آتش سوزی مراتع و جنگل ها یکی از مخاطراتی است که محیط زیست را تهدید می کند.
تفاوت آتش‌سوزی جنگل ها با دیگر آتش سوزی ها در گستردگی، سرعت گسترش، پتانسیل تغییر جهت ناگهانی و توانایی جهیدن از میان فضاهای خالی است که گاه ممکن است فاجعه بار و کنترل ‌نشدنی باشد.
طبق آمار، عوامل انسانی مهم ترین علت آتش سوزی جنگل ها و مراتع هستند از این رو در کارگروه مخاطرات زیست محیطی این موضوع مورد بررسی قرار گرفت و تمامی دستگاه های عضو کارگروه از آمادگی کامل خود برای اطفای حریق در این ایام خبر دادند.
معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی در این کارگروه گفت: میزان ریسک آتش سوزی در جنگل های ارسباران به دلیل وجود انسان و نوع پوشش گیاهی منطقه بسیار بالاست.
میرمحسن قمی افزود: از مجموع ۱۸۸ هزار هکتار جنگل در آذربایجان شرقی ۱۶۴ هزار هکتار در منطقه حفاظت شده ارسباران قرار دارد که در صورت آتش سوزی این محیط زیبا و بکر جنگلی به محیطی کویری تبدیل خواهد شد.
وی ادامه داد: متاسفانه تبلیغات های بی مورد قبل از ایجاد زیر ساخت ها مخاطره بزرگی برای از بین رفتن این منطقه جنگلی است؛ با افزایش گردشگران طبیعت امکان تخریب نیز افزایش می یابد و این زنگ خطری برای محیط زیست است.
قمی اظهار کرد: سهل انگاری از سوی گردشگران و جوامع محلی در خاموش کردن آتشی که جهت پخت و پز مواد غذایی ایجاد می کنند دلیل اصلی آتش سوزی هاست.
وی ادامه داد: مسایل فرهنگی معضلی است که بشدت احساس می شود و از این رو این اداره کل در سالجاری اقدام به آموزش و اطلاع رسانی در خصوص حفاظت از محیط زیست برای جوامع محلی در زیستگاه های آسیب پذیر مارال و شوکا کرده است.
معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی افزود: در سال گذشته حریق در ۲۲۷ هکتار بصورت پراکنده در ۲۱ نقطه از مناطق حفاظت شده استان به دلیل بی احتیاطی مسافران و جوامع محلی رخ داده بود که بلافاصله و در کمترین زمان ممکن احصا شد.
وی بروز رسانی تجهیزات اطفا حریق، تامین منابع مالی جهت ایجاد پایگاه مرکزی اطفا حریق در سه شهرستان جنگلی خداآفرین، کلیبر و ورزقان، استفاده از ظرفیت گروه های مردم نهاد، جوامع محلی و بومی و استخدام نیروی انسانی را از جمله راهکارهای پیشگیری از آتش سوزی است.
مدیرکل حفاظت از محیط زیست آذربایجان شرقی نیز گفت: در ایام تعطیل مردم علاقمند به حضور در دل طبیعت هستند و این دغدغه ای برای دوستداران محیط زیست است که مبادا طبیعت از این حضور آسیب ببیند.
حمید قاسمی افزود: در این ایام علاوه بر پسماند هایی که مردم در دل طبیعت جای می گذارند به دلیل حساسیت بسیار بالای طبیعت بی دقتی در روشن و خاموش کردن هرگونه آتشی ممکن است موجب آتش سوزی طبیعت و آسیب رسانی به محیط زیست شود.
وی از شهروندان و گردشگران طبیعت خواست: از رها سازی مواد شیشه ای، خرده شیشه و اشیا مشابه در داخل جنگل ها و مراتع خودداری کنند.
قاسمی اظهار کرد: این اشیا همانند عدسی ذره بین عمل کرده و موجب اشتعال علوفه خشک و مواد قابل اشتعال کف جنگل ها و مراتع شده و کانون های آتش در مناطق ایجاد می کنند.
وی گفت: در صورت استفاده از منقل و اجاق زغالی و چوبی، خاکسترهای اضافی به محیط تخلیه نشود، به هیچ وجه در داخل جنگل ها و مراتع آتش روشن نکنند و در مواقع ضروری از سطوح بدون پوشش گیاهی استفاده کرده و اجاق را با سنگ محصور کنند.
مدیرکل حفاظت از محیط زیست آذربایجان شرقی افزود: پس از اتمام استفاده از آتش از خاموش شدن آن مطمئن شوند، از انداختن ته سیگار یا چوب کبریت استفاده شده در طبیعت و مکان های مستعد آتش سوزی جدا خودداری کنند.
وی ادامه داد: از سوزاندن بقایای محصولات کشاورزی در مزارع جدا خودداری کنند و از آتش و مشعل به عنوان منبع روشنایی در جنگل ها و مراتع بویژه در هنگام راهپیمایی های شبانه استفاده نکنند.
وی از شهروندان درخواست کرد: در صورت مشاهده آتش سوزی با شماره تلفن های ۱۸۱۲و ۱۵۴۰ اطلاع رسانی کنند.
معاون فنی اداره کل منابع طبیعی آذربایجان شرقی نیز گفت: ارتفاع علف های هرز در برخی مراتع به یک متر رسیده که با کاهش بارندگی در نتیجه خشک شدن علف ها و افزایش دما امکان اتش سوزی بسیار بالاست.
موسی یزدان پناه افزود: سرانه فضای سبز در جهان به ازای هر فرد سه هکتار است و درآذربایجان شرقی با توجه به وجود جنگل های ارسباران به ازای هر نفر ۵۰۰ متر است از این رو حفظ و حراست از این محیط امری ضروری است.
وی ادامه داد: آتش سوزی هایی که به دلیل علف های هرز و گرمای شدید هوا در ارسباران رخ می دهد در مسیرهای صعب العبور و مرتفع است و از این رو اطفای حریق در سریع ترین زمان ممکن را با مشکل مواجه می کند.
یزدان پناه گفت: ارتفاع سنگ ها در برخی از مناطق ارسباران به هفت متر می رسد و به همین دلیل اطفای حریق با استفاده از بالگرد در این مناطق بسیار ضروری است.
وی با تاکید بر نقش جوامع محلی در اطفای حریق در کوتاهترین زمان ممکن اظهار کرد: این اداره کل با بومیان محلی و جنگل نشینان منطقه قرارداد همکاری به امضا رسانده تا آنها با مشاهده کردن نخستین جرقه آتش بلافاصله اقدامات لازم تا رسیدن نیروهای امدادی را انجام دهند.
معاون عملیات سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تبریز در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: در خرداد ماه سال جاری ۶۹۴ مورد عملیات توسط نیروهای امداد و نجات این مرکز انجام شد.
جلیل ستاری ادامه داد: از این تعداد ۲۸۱ عملیات نجات و ۴۱۳ عملیات اطفای حریق بوده که ۲۵۸ مورد از عملیات های اطفای حریق مربوط به آتش سوزی علف های هرز بوده است.
وی خاطرنشان کرد: عوامل انسانی نقش اصلی در آتش سوزی ها داشته و دلیل عمده آنها بی احتیاطی بوده است.
ارسباران ناحیه کوهستانی وسیع در شمال استان آذربایجان شرقی است که از شمال کوه قوشا داغ در جنوب اهر تا رود ارس گسترده است. ارسباران در شرق با شهرستان مشگین‌شهر و مغان، در جنوب با شهرستان سراب، و در غرب با شهرستان های تبریز و مرند همجوار است.
در سال ۱۹۷۶، یونسکو ۷۲،۴۶۰ هکتار از اراضی این منطقه را به عنوان ذخیره‌گاه زیست‌کره زمین ثبت کرد. در توصیف کلی یونسکو در این خصوص آمده است: این ذخیره‌گاه زیست‌کره در کوهستان های قفقازی ایران نزدیک مرز کشور با جمهوری آذربایجان و ارمنستان قرار دارد. این ناحیه، با قرار گرفتن در بین مناطق خزری، قفقازی و مدیترانه ای، کوه هایی تا ارتفاع ۲۲۰۰ متر، علفزارهای آلپی، دشت های نیمه‌خشک، مراتع و جنگل ها، رودها و چشمه‌ها را شامل شده است. ارسباران محل زیست حدود ۲۳،۵۰۰ کوچ نشین است که به طور عمده در مناطق حائل (buffer) و انتقالی (transition) ناحیه زندگی می‌کنند. فعالیت‌های اقتصادی در زیستگاه کشاورزی، دامداری، باغبانی، زنبورداری، صنایع دستی و گردشگری را شامل میشود، اما در بخش های شهری فعالیتهای تجاری نیز در جریان است.