به گزارش پایگاه خبری آوای ورزقان، شهرستان ورزقان قطب تولید عدس‌ در استان آذربایجان‌شرقی بوده و توانسته با تولید سالانه هزاران تن عدس‌ رتبه اول استانی را به خود اختصاص دهد، از آنجا که این محصول محل اول درآمد کشاورزان ورزقانی محسوب می‌شود و ارزش غدای بالای نیز دارد به اولین و مهمترین سوغات این منطقه تبدیل شده است.

اما متاسفانه عدس‌کاران ورزقانی چند سالی است با مشکلات جدی روبه رو شدند و با وجود کیفیت بالای عدس تولیدی کشاورزان شهرستان ورزقان، واردات عدس خارجی، فروش این محصول تولیدی استان را کاهش داده و بهترین و مرغوب‌ترین عدسی که شهرت کشوری کسب کرده است روی دست کشاورزان ورزقانی مانده است.

چند سالی است که به دلیل کاهش بارش‌های بهاری در منطقه ورزقان، کاشت و برداشت عدس مشکل‌دار شده و میزان عدس برداشتی کشاورزان را راضی نمی‌کند.

اگر از کمبود بارش‌های بهاری بگذریم، مشکل دیگری که عدس‌کاران ورزقانی را زمین گیر کرده است می‌رسیم، قیمت این محصول چند سالی است در زمان فروش به شدت پایین می‌آید و موجب ضرر و زیان عدس‌کاران ورزقانی می‌شود.

فاصله زیاد قیمت این محصول از تولید تا مصرف خیلی بیشتر از محصولات کشاورزی دیگر است تا جایی که خیلی از مصرف‌کنندگان عدس برای مصارف خانگی خود به منطقه ورزقان سفر می‌کنند تا کالای با کیفیت‌تر و با قیمت پایین‌تر بخرند.

امسال رکود در بازار عدس ایران خیلی بیشتر به چشم می‌خورد و با گذشت ۶ ماه از برداشت این محصول تعداد زیادی از کشاورزان ورزقانی هنوز نتوانستند حتی با قیمت پایین محصول خود را به فروش برسانند.

نقطه عجیب‌تر این است که عدس‌کاران در اوایل بهار برای کاشت عدس اقدام می‌کنند و مجبور هستند بذر خود را با قیمت‌های خیلی بالاتر بخرند و در زمان برداشت عدس تولیدی را با قیمت خیلی پایین‌تر بفروشند، به طوری که اگر هزینه‌های کاشت و برداشت عدس را کسر کنیم به این نتیجه خواهیم رسید که عدس دیگر صرفه اقتصادی ندارد، از آنجا که مقدار تولیدی عدس در ورزقان شدید پایین آمده است و تقریبا هر سال نصف تولید را نسبت به سال گذشته را داشته، از طرفی هم قیمت تمام شده این محصول چند سالی است که برای کشاورزان صرفه اقتصادی نداشته و در مقابل سایر محصولات کشاورزی افزایش قیمتی نداشته است، کشاورزان را بر این مجاب می‌کند تا از عدس دست بکشند.

عدس‌کاران ورزقانی دلیل اصلی ضرر و زیان خود و عدم فروش محصولشان را افزایش واردات به رویه عدس بی‌کیفیت کانادایی می‌دانند، عدسی که کیفیتش به مراتب خیلی پایین‌تر از عدس ورزقان است اما در بازار ایران وضعیت خوبی دارد به طوری که هر سال قیمتش دو برابر عدس داخلی است.

اگر به آمار تولید عدس در شهرستان ورزقان توجه کنیم به راحتی متوجه خواهیم شد که کشاورزان دیگران رغبتی برای عدس نشان نمی‌دهند” عدس تولیدی کشاورزان ورزقانی در سال ۹۵ از۱۲ هزار هکتار زمین زیر کشت حدود ۱۰ هزار تن، در سال ۹۶ نیز ۶ هزار و ۵۰۰ تن و در سال ۹۷ تنها ۵ هزار تن عدس تولید کردند که روند نزولی داشته است.

اگر از سوی دولت اقدامی برای خرید عدس ورزقان صورت نگیرد، خسارات جبران ناپذیر روحی و مالی به دنبال خواهد داشت، عدس کاران ورزقانی امسال برای دومین سال پیاپی نمی‌توانند محصول خود را به فروش برسانند و مجبور می شوند عدس را آسیاب و به عنوان غذای دام استفاده کنند.

۵۰ تن عدس بوجاری شده دارم اما کسی خریدار نیست

رستم قبله‌ای مالک بوجاری به فارس می‌گوید: عدس در دست تولیدکنندگان و خریداران مانده و کسی خریدار نیست، بنده یک کارگاه بوجاری و بسته‌بندی دارم و بیش از ۵۰ تن عدس موجودی در انبار دارم که کسی خریدار نیست، واردات بی‌رویه عدس‌های بی‌کیفیت از خارج باعث شده محصول داخلی نابود شود، امیدوارم مسوولان درخواست عدس‌کاران منطقه ورزقان را که سال‌هاست این مشکل را دارند، برطرف کنند.

وی ادامه داد: عدم خرید تضمینی و پایین بودن قیمت این محصول باعث شده عدس‌کاران دیگر رغبتی برای ادامه عدس‌کاری نداشته باشند.

شهرستان ورزقان ظرفیت زیادی در کشاورزی دارد

سبلان مظفری، عدس‌کار نمونه چند ساله استان در این مورد می‌گوید: مردم شهرستان ورزقان علاقه خاصی به عدس‌کاری دارند و به همین دلیل است که با تمام کاستی‌ها و مشکلات از عدس دل نمی‌کنند.

وی گفت: کاشت و برداشت عدس در شهرستان ورزقان کاملا به صورت سنتی است و از طرفی نیز عدم فروش مناسب این محصول در چند سال اخیر موجب شده ضرر و زیان زیادی بر کشاورزان منطقه وارد شود.

این کشاورز افزود: از آنجا که دولت وظیفه دارد از تولید داخلی و کشاورزان حمایت کند، بهترین راه حمایت از عدس‌کاران منطقه ورزقان خرید تضمینی این محصول است، عدس محل درآمد اول مردم منطقه ورزقان بود اما قیمت‌های پایین این محصول در چند سال گذشته باعث شده آمار تولید به شدت پایین بیاید

تغییر الگوی کشت باید نهادینه شود

رئیس جهاد کشاورزی شهرستان ورزقان گفت: شهرستان ورزقان در تولید عدس در آذربایجان شرقی رتبه یک را در اختیار دارد منتها به مرور زمان و بالا بودن هزینه‌های برداشت و عدم رغبت جوانان برای کاشت عدس، باعث شده میزان تولید پایین بیاید.

وی افزود: برای اینکه نوع کشت عدس را از سنتی به نوین و به روز تغییر دهیم، دستگاه برداشت میکانیزه عدس را در روستای کاسین مورد استفاده قرار دادیم که با توجه به توپوگرافی منطقه کیفیت عدس‌های منطقه نسبتا پایین بود و در نتیجه این دستگاه جواب نداد.

علی محمدی،رئیس جهادکشاورزی نیز افزود: فرهنگ تغییر الگوی کشت را باید نهادینه کنیم و محصولاتی مانند گلزا و زعفران را که سود بالای نسبت به عدس دارند را جایگزین عدس کنیم.

وی به احداث واحد بسته‌بندی حبوبات در شهرستان ورزقان اشاره کرد و افزود: با بهره برداری از این واحد امیدواریم مشکل بزرگ عدس‌کاران منطقه حل شود.

گرفتاری کشاورزان ورزقانی

نماینده مردم ورزقان و خاروانا در مجلس شورای اسلامی گفت: در این مورد چندین بار با وزارت جهاد کشاورزی مذاکره کردیم اما متاسفانه تا به امروز نتیجه‌ای نداده است.

رضا علیزاده افزود: برای حمایت از عدس‌کاران ورزقانی باید تدابیری اتخاذ کرد، با خرید تضمینی، خرید توسط اتحادیه‌ها و فرمول‌های دیگر می‌توان از وارد شدن ضرر و زیان زیاد به کشاورزان منطقه ورزقان جلوگیری کرد.

نایب رئیس کمسیون صنایع مجلس با اعلام اینکه هفته آینده با وزیر جهاد کشاورزی در این مورد جلسه خواهیم داشت، گفت: کشاورزان ورزقانی چند سالی است که گرفتار شدند و محصولاتشان با قیمت های خیلی پایین به فروش می رسد.

گفتنی است قیمت عدس سبز و تولید داخل در دی ماه سال ۹۷ در بازار ۷ تا ۸ هزار تومان است ولی از کشاورزان ورزقانی این محصول را زیر ۲ هزار تومان خریداری می‌کنند که اختلاف ۳ تا ۴ برابری دارد، در مقابل نیز عدس‌های بی‌کیفیت خارجی با قیمت‌های خیلی بالاتر به دست مصرف کنند می‌رسد.