بسمه تعالی
بدینوسیله در جوابیه آقای میر علی سیدقمی رئیس محترم اداره حفاظت محیط زیست شهرستان ورزقان دلایلی مستدل ومستند در خصوص اظهارات ناثواب ایشان مبنی برعدم آلایندگی معدن اندریان اعلام می گردد :
با توجه به اینکه یکی از بزرگترین چالشهای زیست محیطی در آلودگی آب (رودخانه پخیل )وهوا وخاک در استان آذربایجانشرقی واحد معدنی مس سونگون می باشد وبا وجود اینکه از بدو تاسیس تا به امروز با وجود اخطاریه های بسیار زیست محیطی از سوی اداره کل حفاظت محیط زیست چرا تاکنون در لیست عوارض آلایندگی واحدهای صنعتی نام این واحد ثبت نشده است جای هیچگونه تعجب نیست زیرا تنها فقط آنچه مربوط به اداره حفاظت محیط زیست ورزقان مربوط می شود می نوان به امکاناتی چون در اختیار گذاشتن یکدستگاه خودرو پکاپ برانندگی آقای عباسزاده از طرف مس سونگون برای رئیس شهرستان ورزقان نام برد ویا اشاره به سفرهای خارجی برای مدیران محیط زیست با هزینه مس اشاره کرد .اما در خصوص مجتمع اندریان که آلایندگی آن نقض شده است به احتمال قوی عدم اطلاعات کافی رئیس شهرستان از مدارک ومستندات موجود در پرونده این واحد بدلیل دوری اداره ورزقان با مرکز می باشد ویا فراموش کردن مکاتبات اداره ورزقان با اداره کل می باشد چگونه می شود که کارشناس محیط زیست باشید ندانید که آلایندگی این واحد بیشتر در فصل بهار یا پائیز وزمستان بدلیل نزولات جوی وهنگام شستشوی هیپ ها یا سرریز شدن استخرهای سیانید حادث می گرددوالان که در شهریور ماه با دمای هوا بالا ۲۵درجه که شرایط خشک در منطقه می باشد آلایندگی صرفا به صورت تبخیر خواهد بود وتنها راه کنترل آداره صرفا با اندازه گیری PHمحلول سیانید استخرها بوده واظهار نظر کارشناسی هم براین اساس استناد می گردد که آنهم دلیل قاطعی بر کنترل آلایندگی چه در تابستان وچه درزمستان نمی تواند باشد زیرا بلحاظ فنی نمی توان pH محلول را همیشه در بالای ۱۰ نگه داشت علاوه بر مواردی مثل تغییرات جنس سنگها، اشتباهات کاری پرسنل و غیره که در pH تاثیر می گذارد، برخی موارد مثل بارشهای فصلی یا آمدن مه روی هیپ که در ارتفاعات منطقه خاروانا که بکرات اتفاق می افتد و کنترل آن از اختیار مسئولین کارخانه خارج است، که موجب کاهش pH و انتشار بخارات سیانور می شود و به هیچ وجه نمی توان آنها را کنترل کرد. در بند ۷ نامه شماره ۸۴۳/۱۴/۹۹ مورخه ۲۴/۸/۹۹ و بند ۳ نامه شماره ۹۹۶۲/۹۹ مورخه ۲۷/۸/۹۹ اداره کل حفاظت محیط زیست استان به صراحت اعلام شده است لازم به ذکر است بخارات سیانور بطور دایم وجود دارد. مدعای این موضوع صفحه ۱۰۴ گزارش دانشگاه تبریز است که میزان بخارات سیانور در کنار هیپ را ۱۱ ppm یعنی دو برابر استاندارد اعلام نموده است و در صفحه ۱۰۵ گزارش اعلام شده در هوای روستای میوه رود در فاصله ۵/۲ کیلومتری هیپ، ۸/۰ppm سیانید وجود دارد! که نشان می دهد بخارات سیانور تا روستا نیز رسیده است.
دلیل دیگر انتشار بخارات سیانور، نامه شماره ۱۱۹۴۴/۹۶ مورخه ۲۶/۱۰/۹۶ و نامه شماره ۲۲۲۶/۹۷ مورخه ۲۹/۲/۹۷ اداره کل محیط زیست است که در آنها به صراحت بخارات سیانور را تایید کرده است.

که این موارد جهت بالابردن اطلاعات علمی ایشان بیان می گردد که انشاء الله با مطالعه این موارد اطلاعات زیست محیطی خودرا برای اظهار نظرهای بعدی در خصوص واحد اندریان اصلاح نماید :
۱- ادعای مجعولی از جایگاه یک مسئول دولتی برای افکار عمومی جای بسی تاسف دارد. چرا که خود ایشان در نامه شماره ۳۵۳/۱۴/۹۶ مورخه ۱۸/۵/۹۶ و نامه شماره ۵۴۱/۱۴/۹۶ مورخه ۲۷/۷/۹۶ توسط محیط زیست ورزقان به اداره کل محیط زیست استان اعلام شده فعالیت کارخانه توام با بار آلایندگی می باشد و ده ها نامه مشابه دیگر در پرونده نشان می دهد فعالیت تولید زرین داغ از اول سال ۹۶ و حتی قبل از آن توام با آلایندگی زیست محیطی بوده است. وبراین اساس در اسفند ۹۶ نامه ستاد اقتصاد مقاومتی دادگستری مهلت ۶ ماهه به زرین داغ داد تا در این مدت ضمن ادامه فعالیت نسبت به رفع آلودگی، واخذ نظریه مثبت از محیط زیست اقدام نماید
۲- – مجتمع زرین داغ دارای دو نوع آلودگی است که هیچ کدام آنها نا به امروز رفع نشده است :
الف) آلودگی موقت : در اثر مشکلات فنی و غیره اتفاق می افتد مثل نشت در اثر ترکیدن لوله ها و کلکتور که مدام دچار ترکیدگی شده و محلول سیانید به بیرون جریان یافته است. بطوریکه در سه مورد از آنها در سال ۹۶ و۹۷ آزمایشگاه اداره کل از سرریز کلکتور نمونه برداری کرده است (آزمایش شماره ۴۷۲۱و ۵۰۷۶و ۲/۸/۹۶) و این در حالیستکه اداره محیط زیست ۵/۲ ساعت با کارخانه فاصله دارد و در بسیاری از ترکیدگی ها، تا اداره به محل برسد، آثار آلودگی پوشانده شده است.

لذا مشکلات زیست محیطی موقت با اخطار رفع نشده است و بدلیل عدم رعایت تمهیدات زیست محیطی و عدم استفاده از لوله های مناسب، مدام ترکیدگی اتفاق می افتد.
o به عنوان مثال نتیجه آزمایش شماره ۴۷۲۱ سال۹۶ که سیانید ۶۰ ppm (1200 برابر استاندارد آب شرب) از کلکتور سرریز شده است
o آزمایش شماره ۵۰۷۶ سال۹۷ که سیانید ۳/۰ ppm (شش برابر استاندارد آب شرب) سرریز شده است.
o آزمایش مورخه ۲/۸/۹۶ که سیانید ۶۰ ppm (1200 برابر استاندارد آب شرب) از کلکتور سرریز شده است

ب) آلودگی دائمی: این نوع آلودگی از بدو شروع بکار زرین داغ تا به امروز بصورت دائمی وجود دارد مثل بخارات سیانور از هیپ، غبار از سنگ شکن، گازهای دودکش، پسماند های خطرناک، نشت سیانید از زیر هیپ، فاضلاب انسانی و غیره .
نکته بسیار مهم اینکه : سیانید در پروسه طلا مصرف نمی شود بلکه به عنوان واسطه، طلا را از سنگ جذب کرده و با خود به کارخانه می اورد سپس در کارخانه در اثر فشار و دما، از طلا جدا شده و مجددا با محلول به سنگها پاشش می شود لذا سیانید مصرف نمی شود و باید ثابت بماند اما در عمل هر روز مقدار آن در چرخه ، کم می شود و هر روز مقدار زیادی سیانید به محلول اضافه می کنند (سالانه حدود ۱۰۰ تن سیانور) که این موضوع نشان می دهد که سیانور در جاهایی از چرخه خارج می شود که اینها همان بخارات به هوا و نشت به آب زیرزمینی است.
طبق گزارش های پایش و اخطاریه های صادره از خود اداره کل محیط زیست استان ، از سال ۹۵ تا سال ۹۹ به دفعات به آلودگی هوا ناشی از غبار سنگ شکن ، بخارات سیانور، فاضلاب انسانی، نشت سیانور به آب زیرزمینی و رودها و غیره اشاره شده است. بنابراین اگر مشکلات زیست محیطی و آلودگی فوری حل میشد در آن صورت این همه اخطار آلودگی برای موارد مشابه صادر نمی شد. از جمله غبار سنگ شکن در سال ۹۶ و ۹۸ و ۹۹ دائما اخطار نوشته شده است.
o نامه شماره ۲۲۲۶/۹۷ مورخه ۲۹/۲/۹۷ محیط زیست استان به محیط زیست کشور و نامه شماره ۱۱۹۴۴/۹۶ مورخه ۲۶/۱۰/۹۶ بصراحت تایید بخارات سیانور و آلودگی هوا است.
o بند الف نامه شماره ۲۲۲۶/۹۷ مورخه ۲۹/۲/۹۷ محیط زیست استان، تایید غبار و آلودگی هوا ناشی از سنگ شکن است
o آزمایشهای اداره کل از چاه های پیزومتری و رودها و چشمه ها در سالهای ۹۶ تا ۹۹ و مقایسه انها بوضوح افزایش سیانید را طی زمان نشان می دهد که حاکی از نشت دائمی و تدریجی است.
o اخطار شماره ۹۱۲۳/۹۸ مورخه ۴/۸/۹۸ و اخطار شماره ۵۷/۴/۹۷ مورخه ۲۹/۱/۹۷ در خصوص عدم کنترل آلودگی ها که تایید تداوم آلودگی است.
o طی نامه شماره ۱۲۹۴۴/۹۶ مورخه ۱۶/۱۱/۹۶ محیط زیست استان به محیط زیست کشور ، عدم کنترل بخارات سیانور، آلودگی غبار سنگ شکن، نشت محلول سیانوری و غیره به صراحت اعلام شده است لذا در سال مذکور (سال ۹۶) زرین داغ آلودگی های مختلف داشت که این آلودگی ها تا امروز نیز استمرار دارد
o گزارش پایش شماره ۷۵۳/۱۴/۹۷ مورخه ۱۳/۱۱/۹۷ محیط زیست ورزقان در بند ۲و۴و۶ و۷ آلودگی سنگ شکن، بخارات سیانور، نشت محلول، مرگ و میر پرندگان را بصراحت تایید کرده است (سال ۹۷).
o گزارش های پایش متعدد اداره محیط زیست ورزقان موجود در پرونده که در همگی آنها آلودگی زرین داغ در سالهای ۹۶ و ۹۷ به کرات تاکید شده است و این آلودگی ها هم اکنون نیز ادامه دارد.
 گزارش پایش شماره ۳۵۳/۱۴/۹۶ مورخه ۱۸/۵/۹۶ – سال ۹۶
 گزارش پایش شماره ۵۰/۱۴/۹۷ مورخه ۲۶/۱/۹۷ – سال ۹۷
 گزارش پایش شماره ۸۸/۱۴/۹۷ مورخه ۶/۲/۹۷ – سال ۹۷
 گزارش پایش مورخه ۱۱/۲/۹۷ – سال ۹۷
o گزارش دانشگاه : آلودگی سیانید در میوه رود و وجود بخارات سیانید بالاتر از استاندارد در صفحه ۴۹، ۶۹، ۱۰۴ و ۱۰۵ گزارش دانشگاه تایید شده است.
o مدعای دیگر، نشت سیانید از دره در فاصله ۱۵۰ متری کارخانه در مورخه ۵/۱/۹۹ بود که و در گزارش پایش اداره محیط زیست تداوم نشت اعلام شده است .
نهایتا اینکه محیط زیست استان طی نامه شماره ۱۴۴۶۱/۹۸ مورخه ۲۶/۱۱/۹۸ مجتمع زرین داغ را بدلیل آلودگی پسماندها، آلودگی گرد و غبار سنگ شکن، آلودگی هوا، عدم مدیریت ریسک و غیره (موضوع نامه شماره ۷۰/۱۴/۹۸ مورخه ۲/۲/۹۸) از اول سال ۹۸ آلاینده اعلام کرده است و این در حالیستکه آلودگی های مورد استناد در این نامه (سال ۹۸)، همان آلودگی هایی است که در سال ۹۶ و ۹۷ نیز وجود داشت که رفع نشده و تا به امروز استمرار یافته است . نتیجتا آلودگی مجتمع زرین داغ در بخش هوا، آب سطحی و زیرزمینی و آلودگی خاک از بدو فعالیت آن در سال ۹۶ تا زمان حاضر وجود دارد .
۳- بر اساس مدارک و آزمایشات اداره کل و هم آزمایشات آزمایشگاه معتمد و هم آزمایشات دانشگاه، آلودگی در چاههای پیزومتری، چشمه ها و رودخانه ها وجود دارد. نمونه ای از این مستندات عبارتند از:

– آزمایشهای آزمایشگاه معتمد پژوهش آزما در سال ۹۹ (طی نامه ۹۹۰۶۸۳/ص مورخه ۳۱/۶/۹۹ ) که ب تعداد ۱۵ مرتبه و در هر مرتبه از بیست محل از منابع آب و خاک و چاه ها در تاریخ های مختلف نمونه برداری نموده که آخرین آن در مورخه ۲۴/۶/۹۹ بوده و بلا استثنا در همه ۱۵ مرتبه آزمایشها متاسفانه رفته رفته میزان آلودگی در رودها، چشمه ها و چاه ها افزایش شدیدی نشان می دهد.
– آزمایشهای اداره کل : بر اساس آزمایشهای اداره کل در سال ۹۶ (زمان شروع فعالیت زرین داغ) میزان سیانید در چاه ها و چشمه ها و رودها صفر بود اما در آزمایشات سال ۹۸ (بعد از سه سال فعالیت زرین داغ) به حدود ۳۵ ppb افزایش یافته و در سال ۹۹ به بیش از ۱۲۰ ppb رسیده است و بلا استثنا افزایش غلظت سیانید در رودها و چشمه ها و خصوصا چاه ها در طی زمان فعالیت زرین داغ مشخص است.
در آزمایشهای سال ۹۶ اداره کل محیط زیست به شماره ۴۸۶۹ و شماره ۴۸۶۷ و شماره ۴۸۶۸ و شماره ۴۸۷۳ و شماره ۴۸۷۰ و شماره ۴۸۷۲ و شماره ۴۸۷۱ مقدار سیانید در چاه ها و چشمه ها و رود ها صفر بوده است.
در آزمایش مورخه ۲۴/۶/۹۹ و مورخه ۱۸/۸/۹۹ و غیره اداره کل محیط زیست، میزان سیانید در چاه ها به بیش از ۱۲۰ واحد ، در چشمه ها به بیش از ۶۱ و رود ها به بیش از ۸۲ واحد رسیده است که مقایسه انها بوضوح نشان دهنده افزایش آلودگی در طی زمان بهره برداری زرین داغ است.
۴– نشت اتفاق افتاده در دره در فاصله ۱۵۰ متری کارخانه که در مورخه ۵/۱/۹۹ با تلف شدن احشام کشف گردید، دلیل دیگر آلایندگی واحد است که در فصل بارش اتفاق می افتد
۵– هیپ شماره ۷ با نظارت دانشگاه تبریز، روی مصالح آغشته به سیانید هیپ های قدیمی ساخته شده لذا امکان پاکسازی مصالح آلوده زیر آن ممکن نبوده و به عنوان منبع آلودگی دائمی باقی خواهد ماند. اداره کل حفاظت محیط زیست استان در بند ۵ نامه شماره ۸۴۳/۱۴/۹۹ مورخه ۲۴/۸/۹۹ این موضوع را تایید کرده است .
تصویر تمامی مستندات اشاره شده در این جوابیه در نزد اینجانب محفوظ است.