به گزارش آوای ورزقان، وبلاگ ورزقان نیوز۱ شهرستان ورزقان نوشت:

خاروانا بهشت گمشده آذربایجان 

 اختصاصی خاروانا نیوز:  با مرور اخبار مربوط به معرفی جاذبه ها و مناطق گردشگری استان در سایت ها و خبرگزاری های مختلف، گزارش های متعددی را در خصوص منطقه زیبا و سرسبز قره داغ (ارسباران) می توان مشاهده نمود. مطالعه گزارش های ارائه شده نشان می دهد که گزارش دهنده های بزرگوار یکی از مهمترین بخش های این منطقه را فراموش کرده و یا عمدا چشم خود را به روی این منطقه تاریخی و مرکز محال تاریخی دیزمار ارسباران بسته اند. تمامی قلعه ها، جنگل ها، رودها و مکان های توریستی و یا تاریخی دیگر معرفی شده، در حوزه شهرستان های کلیبر و خدا آفرین قرار داشته و در برخی گزارش ها نیز آثار تاریخی و توریستی منطقه خاروانا نیز صرفا با نام ورزقان معرفی شده اند. لذا لازم دیدم جهت استحضار مخاطبین بزرگوار، گزارش کوتاهی از آثار تاریخی و گردشگری منطقه بزرگ ارسباران که در حوزه بخش خاروانا واقع شده اند، را خدمت عزیزان معرفی نمایم.

مسجد جامع خاروانا

این مسجد تاریخی در مرکز شهر خاروانا قرار داشته و در قرن ۷ یا ۸ هجری قمری توسط دختران بایندربیگ حاکم وقت دیزمار ساخته شده است. دختران بایندربیگ لنگه این مسجد را در اردوباد نخجوان نیز ساخته اند. مسجد جامع خاروانا در دوره قاجاریه مورد مرمت اساسی قرار گرفته است. ساخت گنید بزرگ مسجد بدون استفاده از هیچگونه ستون و یا تکیه گاهی از قسمتهای حیرت برانگیز مسجد به شمار می رود. این مسجد هم اکنون نیز مورد استفاده اهالی بوده و یکی از مهمترین مراکز دینی، مذهبی و فرهنگی شهر تلقی می شود.

قلعه جوشین

قلعه تاریخی جوشین که در اراضی روستای گال خاروانا واقع شده، در ۳۰ کیلومتری مرکز بخش قرار دارد. دوره ساخت این قلعه که هم اکنون بقایای چندانی از آن باقی نمانده است، به دوره اورارتوها برمی گردد. در سالهای مبارزه بابک خرمدین نیز قلعه جوشین یکی از مهمترین مراکز دفاعی وی محسوب می شده است.

قلعه علی بیگ

این قلعه در دامنه کوه بلند و استوار کامتال خاروانا قرار گرفته است. قلعه علی بیگ که قسمت های زیادی از آن سالم باقی مانده، توسط مبارزی به نام علی بیگ دیزماری مورد استفاده قرار گرفته است. دسترسی به این قلعه از سمت روستای دستجرد خاروانا نسبت به دیگر راههای دسترسی کامتال سهل تر است.

پارک ملی کامتال

منطقه حفاظت شده کامتال که هم اکنون قسمتی از منطقه حفاظت شده کیامکی محسوب می شود، یکی مهمترین مناطق حیات وحش کشور می باشد. در این منطقه انواع کبک، آهو، پلنگ، خرس، کوراخال و … را می توان یافت. این کوه که ۲۰۱۰ متر ارتفاع دارد، یکی از بلندترین قله های رشته کوه قره داغ قلمداد می شود و به نماد استقامت و استواری اهالی دیزمار تبدیل شده است.

جنگل های آستامال

قسمت هایی از جنگل های ارسباران تا حوزه روستای آستامال امتداد یافته است. این بخش از جنگل های قره داغ که دارای درختان انبوهی است، یکی از مهمترین بخش های جنگل های ارسباران است که گردشگران زیادی جهت تفریح به آنجا مسافرت می کنند.

امامزاده سید جبرئیل آستامال

بقعه مبارک و مطهر امامزاده سیدجبرئیل، ۷ کیلومتر بالاتر از روستای کهن و تاریخی آستامال خاروانا قرار گرفته و مورد احترام اهالی منطقه است. قبرستان روستا نیز در جوار حرم مطهر ایشان قرار دارد. با توجه به قرار گرفتن امامزاده در وسط جنگل های ارسباران، زائران امامزاده از طبیعت فوق العاده زیبای محوطه آن نیز بهره می برند.

امامزاده سید ابراهیم خلیل جوشین

بقعه مطهر این امامزاده در ۳۰ کیلومتری شهر خاروانا (در کنار جاده خاروانا- ورزقان) و در بالای تپه ای در پایین دست قلعه جوشین واقع شده است. سید ابراهیم از نوادگان امام موسی کاظم ع بوده و اهالی منطقه اعتقاد زیادی به ایشان دارند.

امامزاده ارزیل

این امامزاده یکی از معروفترین سادات روستای زیبا و تاریخی ارزیل بوده و همچنان مورد احترام اهالی منطقه است.

گنبد الله الله

این گنبد در قبرستان کهن روستای کبود گنبد خاروانا واقع شده است. این سازه در دو طبقه ساخته شده بود که گنیدهای طبقه فوقانی تخریب شده است. متن اصلی دیوار این بنا از اجرهای قرمز رنگ ساخته شده و کلمات “الله” با آجرکاشی های فیروزه ای بر روی دیوار سازه نقش بسته است. تاریخ ساخت بنا به اواخر دوره ایلخانان یا صفویان برمی گردد.

زیارتگاه علی داشی اندریان

این بقعه در ۲ کیلومتری روستای اندریان بخش خاروانا و در کنار جاده اصلی روستا قرار دارد. در این مکان پنج قبر وجود دارد که یکی از آنها در یک اتاق و چهار قبر دیگر در سالنی قرار گرفته اند. برای زیارت قبور مذکور، روستاییان آداب و رسوم خاصی نیز دارند و در کنار آنها مسجدی نیز بنا شده است.

آبشار گل آخور

آبشار گل آخور با ارتفاع تقریبی ۱۶ متر، در پایین دست روستای گل آخور بخش خاروانا قرار دارد. این آبشار همه ساله گردشگران زیادی را از سرتاسر کشور و استان علی الخصوص شهر تبریز به خود جذب می کند و از لحاظ جذب گردشگر در رتبه اول مکانهای توریستی شهرستان قرار گرفته است. آب این آبشار، از کوههای مرتفع روستای گل آخور نشات گرفته و بسیار خنک است.

و دهها مکان تاریخی و دیدنی دیگر از قبیل مجموعه باستانی اژدها داشی اندریان، قوشاقارداشلار قالاسی علیار، مسجد سیدلر خاروانا، باغات و طبیعت زیبای اندریان و ارزیل، ییلاقات خاروانا، روستای پلکانی میوه رود، قلعه پیر یئنگجه، گورستان قدیمی و قوچ های سنگی لیلاب، چشمه آوداشی آوانسر، چیچکلی، کاروانسرای شاه عباسی ایری علیا، تپه دیبی ملک قضات، باغات ورزقان، کمپینگ طرزم، جنگل های گونه گیروه و … بخشی از زیباییهای این گوشه ارسباران را تشکیل می دهند.

از شخصیت های علمی و تاثیرگذار کشور که از خطه تاریخی دیزمار و خاروانا برخاسته اند، می توان به علامه محمدتقی جعفری سقای، محمد تقی خان پسیان سهرون، آیت الله سید یوسف مدنی خاروانا، ایت الله علیاری و … نیز اشاره کرد.